De ideeen en projecten

Groen, gezond & gemeenschappelijk
De basis van de projecten wordt gevormd door de 3 principes groen (zorg voor de aarde), gezond (zorg voor de mens & toekomstgericht) en gemeenschappelijk (eerlijk delen).
Criteria waaraan de projecten en activiteiten van Duurzaam Hoonhorst 2050 voldoen zijn:
• Persoonlijke groei/nut voor de deelnemers;
• Bouwen aan en/of versterken gemeenschap Hoonhorst, waarbij het de omgeving, mens en dier dient;
• Voldoende menskracht (hoofd & handen) en daadkracht;
• Zelfstandig functioneren (exploitabel/rendabel);
• Draagkracht & betrokkenheid;
• Samenwerking van binnen uit en geen sturing van buitenaf, wel ondersteuning.
De projecten zijn gericht op het in de praktijk kunnen uitvoeren en het verzamelen van praktijk cijfers en gegevens. In onze ogen is er al veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Het wordt tijd om de theorie om te buigen naar de praktijk, het gaat om de realisatie en het opdoen van ervaring.
Het streven is om de projecten vanuit Hoonhorst te beheren en regisseren. Hoonhorst heeft echter onvoldoende mankracht en financiële middelen om dergelijke projecten uit te voeren. Hiervoor is on-dersteuning van diverse partijen gewenst.

De (17) projecten

0. Opstarten Duurzaam Hoonhorst 2050
De samenkomst van een aantal Hoonhorsters met eenzelfde visie en drive leidt tot een kettingreactie en zwaan-kleef-aan effect. Duurzaam Hoonhorst 2050 is van start.
Bekijk & realiseer mogelijkheden voor bijdragen in natura en geld om de eerste opstartkosten te kunnen dragen. Het overleg met de vele enthousiaste (mogelijke) partners, de presentaties van de ideeën, de brainstormsessies, de zelf georganiseerde bijeenkomsten of het bezoek aan andere bijeenkomsten: dat betekent kosten in tijd, inzet en harde valuta.

1. Organisatievorm “Duurzaam Hoonhorst”
In de aanloopfase zal vanuit een stuurgroep de opstart van een aantal projecten aangestuurd worden. De stuurgroep opereert onder de vlag van Plaatselijk Belang Hoonhorst e.o.Onderzoek welke organisatievorm geschikt is om de projecten daadwerkelijk uit te voeren. Bepaal de rol van o.a. Plaatselijk Belang (dorpsgemeenschap), verenigingen, bedrijven, gemeente en provincie. Onderzoek in hoeverre de organisatie gewijzigd moet worden zodra de diverse projecten uitgevoerd zijn en in de exploitatie fase zitten, ervan uitgaande dat de tot stand gekomen projecten gezamenlijk financieel zelfdragend zijn.

2. Nulmeting
Om de voortgang en het resultaat te kunnen beoordelen is het van belang dat er door een nulmeting in kaart gebracht wordt waar we nu als gemeenschap staan. Breng op een heldere manier in kaart wat de huidige stand van de gemeenschap is op het gebied van :
• Mensen: capaciteiten & vaardigheden inwoners & bedrijven & organisaties & verengingen
• Aarde: gronden, benutting, opbrengsten, natuur
• Milieu: afval, energie, voedsel, vervoer, wonen
Probeer de huidige situatie in een eco-coöperatief getal uit te drukken. Breng de geschetste situatie van 2050 in kaart en druk dit ook uit in een vergelijkbaar getal.

3. Bewustwording & samenwerking
Het is belangrijk om de gemeenschap, bewoners & bedrijven, zoveel mogelijk betrokken te krijgen en te houden.
Organiseer een aantal activiteiten per jaar om de gemeenschap te informeren en te activeren. Sluit zoveel mogelijk aan bij bestaande activiteiten & festiviteiten.
De volgende onderwerpen / onderdelen zouden hier onder kunnen vallen:
• Officiële start met ingraven tijdscapsule op 10-10-’10 met project om 10% energie te besparen.
• Energiescan particulieren door de gemeente, is met gemeente Dalfsen afgestemd
• Project gezamenlijke aanschaf van LED-verlichting en PV-panelen.
• Project gezamenlijke inkoop van groene energie
• Stimulering bewustzijn en gedragsverandering
• Startsein voor een zonnecollectorproject-plus, realiseer een project waar de gezamenlijke aanschaf en installatie van zonneboiler systemen, zonnepanelen en/of micro WKK’s in bestaande woningen laagdrempelig wordt gemaakt.
• Expositie “Duurzaam Hoonhorst” in het dorpscentrum (informatiebalie/centrum).
• November Duurzaam (T)maand


4. “Kulturhus “Locaties dorpskern
In Hoonhorst wordt op dit moment het onderzoek naar de haalbaarheid van het kulturhusconcept uitgevoerd. Naar verwachting wordt dit eind 2010 afgerond met een intentie verklaring. In de dorpskern staan een aantal bestaande gebouwen zoals de school, peuterspeelzaal, de Kerk, Café Kappers, de molen met bijgebouw, parochiehuis en pas-torie. Deze gebouwen zijn van belang binnen het kulturhusconcept en naar verwachting zullen aanpassingen plaats gaan vinden.
Onderzoek de praktische en economische haalbaarheid om het dorpsplein, het molenterrein en het schoolplein tot een open en toegankelijk gebied te maken.
Onderzoek tevens de haalbaarheid om de bestaande gebouwen bouwkundig aan te passen en te koppelen zodat:
• gebouwen beter geïsoleerd en geventileerd worden. School en pastorie van binnenuit isoleren en waar mogelijk aanpassen naar een nieuw verwarmingssysteem, waarbij de verwarming wordt aangesloten op de centrale dorpsverwarmingsinstallatie.
• er ruimte is voor bestaande en nieuwe functies als thuiswerkkantoor, bibliotheek, infocentrum, ontmoetingsruimte, starters- en/of seniorenappartementen, zorgondersteuning, huiswerkbegeleiding, enz.
• afhaalloket (internet)kruidenier. Tevens inbreng en verkoop van streekproducten.
• er decentraal energie opgewekt wordt door een houtmot gestookte warmtekrachtkoppeling waar de gebouwen en omliggende woningen op aangesloten kunnen worden. Tevens opwekking van elektriciteit.

5. “Kulturhus” Locatie Potkamp
Op het sportpark staat een onderkomen voor de voetbal- en de tafeltennisvereniging. Op een andere locatie in het dorp staat een gymzaal. Deze gebouwen zijn aan grondige restauratie / vervanging toe. Het kan zijn dat het gebouw ook plaats moet bieden aan BSO en jeugdsoos. Er is een redelijke vraag naar warmwater (douches). Een groot deel van het verbruik is de verlichting van het veld. Deze is kortgeleden geplaatst.• Onderzoek de praktische en economische haalbaarheid om het gebouw volledig te verwarmen met een zeer laag temperatuurtraject (ZLT). Deze kan eventueel aangesloten worden op een warmte terugwinning installatie uit compostwarmte (> 250 kW bij 40 gr.C uittrede temperatuur). De warmte / koude opslag zou een integraal onderdeel van het transportnet moeten worden.
• Onderzoek de mogelijkheid voor warmteterugwinning uit het verbruikte douchewater. Kijk tevens naar de mo-gelijkheden om het verbruikte douchewater in een tank op te vangen en dit als grijswater voor de toiletten te gebruiken.
• In hoeverre is het mogelijk om op het dak van het gebouw een combinatie van zonnecollectoren en PV-panelen te plaatsten waarmee in de warmtebehoefte voor douchen en elektrabehoefte voor de verlichting voorzien wordt.

6. Thuiswerkkantoor Hoonhorst
Er zijn veel mensen die een op ruime afstand van Hoonhorst werken in een kantoorfunctie. Om de fileproblematiek en CO2 uitstoot terug te dringen zullen we minder kilometers in de auto moeten maken. In plaats van allerlei werk-plekken op zolderkamers is thuiswerkkantoor in het dorp een alternatief. Onderzoek de praktische en economische haalbaarheid van een thuiswerkkantoor waar tevens huiswerkbegeleiding e.d. ondergebracht kan worden. De meest gangbare faciliteiten als fax, kopieerapparaat, internet, bureau en koffie dienen aanwezig te zijn.
 
7. Dorpszorg
Door de vergrijzing van de komende jaren zal de gemeenschap relatief veel senioren tellen. Daarnaast is het streven om inwoners de mogelijkheid te bieden zolang mogelijk in Hoonhorst te wonen. Naast de professionele zorg zal er een goede oplossing voor eerste lijn zorg moeten komen. Onderzoek de haalbaarheid van zorg in de vorm van extra ondersteuning door vrijwilligers en professionele hulp (de dorpsverzorger m/v). Het idee is dat Hoonhorsters, jong & oud, zich aanmelden om als vrijwilliger ondersteunende diensten, als boodschappen, was, tuin, praatje, enz. te willen uitvoeren. Hulpbehoevende mensen kunnen een aanvraag voor ondersteuning doen bij een centraal dorpsorgaan. Deze zal als tussenpersoon bemiddelen en organiseren. Door slim samenwerken met instanties als woningbouwverenigingen, zorginstellingen en zorgverzeke-raars liggen er wellicht mogelijkheden professionele zorg in de gemeenschap te bieden.

8. Materieel - o - theek
In het dorp is heel veel bestaand materieel aanwezig. Een groot deel van dit materieel wordt slechts enkele dagen per jaar gebruikt. Denk aan steigers, aanhangers, partytenten, sta tafels, feestverlichting, enz.
Onderzoek de praktische en economische haalbaarheid van een “materieel-o-theek”. Het idee is om een soort van beheer / reserveringsysteem in te richten en eventueel een centrale opslag van het materieel.
Ook onderhoud en reparatie dienen aandacht te hebben. Misschien is hier een combinatie te bedenken met een op te richten zorg-duurzaamheids-boerderij. Tevens inbreng en verkoop van “kringloop” materiaal.

9. Hoonhorster voedselketen
Wat kunnen we met wat de Hoonhorster grond opbrengt doen (gewassen, hout, dieren, etc) en hoe kunnen we dat efficiënter (dorpsgericht) invullen. Denk aan gezamenlijk beheer 'moestuinen', fruitplantages, melk & vlees, verwerking producten.
 
10. Samen leven en werken
Voor mensen met een beperking is het erg belangrijk om mee te kunnen doen aan de samenleving. Er leven diverse ideeën in de gemeenschap om hierin invulling te geven.
Onderzoek de praktische en economische haalbaarheid om mensen met een beperking mee te laten doen in de duurzame gemeenschap, bijv. in de materieel-o-theek, zorg, groenonderhoud etc.

11. Praktijkcentrum Duurzaam Hoonhorst
Nederland wil als kenniseconomie te boek staan. Op het gebied van duurzaamheid is veel wetenschappelijke kennis aanwezig. Er is echter een achterstand in praktische kennis en ervaring. De verwachting is dat de vraag naar vakkennis op het gebied van duurzaamheid snel zal groeien. Het onderwijs zal hierop in moeten spelen op een vernieuwende wijze.
Onderzoek de praktische en economische haalbaarheid van een "praktijk" infocentrum waar de opgedane kennis en ervaring gedeeld kan worden in een "real live" test omgeving.

12. Hoonhorster (dorps)verwarmingssysteem
De uitgifte van bouwkavels op Esakkers is afgerond. Er dient gekeken te worden naar de volgende fase. De volgende fase van de Esakkers ligt op plm. 1 km van het composteerbedrijf Van Lenthe. Daarnaast ligt de locatie voor het sportcentrum (zie opdrachtomschrijving 5) op maximaal 2 km afstand.
Onderzoek de haalbaarheid van het Hoonhorster verwarmingsmodel. Dit model is gebaseerd op een combinatie van restwarmte, transportopslag en bijv. betonkern-activering als warmteverbruiker in nieuw te bouwen duurzame huizen / gebouwen. Onderzoek hierbij tevens voor bestaande woningen hoe deze optimaal duurzaam verwarmd kunnen worden door inzet van locale houtmot verbranders of micro warmtekrachtkoppelingen die op biogas werken.

13. Energie uit dierlijke mest
Er worden op dit moment in Nederland diverse projecten uitgevoerd om biogas te winnen bij veehouders en dit gas op te waarderen tot “ Slochteren-Gas” en vervolgens op de gastransportleiding te injecteren. In Hoonhorst zitten enkele veehouders redelijk gecentreerd. Tevens is de afstand naar een bestaande opwaardeerinstallatie van de ROVA te Zwolle op relatief korte (plm. 6 km) afstand. Zie ook scenario’s Trendbureau Overijssel qua biomassa.
In dit project wordt ook nadrukkelijk gekeken, zeker voor meer “solistisch gelegen veehouders”, om de mest te raffineren waarbij onder andere methaan en fosfaat afgevangen wordt.
Onderzoek de praktische en economische haalbaarheid om biogas te winnen en te transporteren naar ROVA (op plm. 6 kilometer) waar het gas opgewaardeerd kan worden tot “Slochterengas”. Dit “geleverde gas” wordt middels groen certificaten weer aan Hoonhorst in de vorm van biogas teruggeleverd.
Ten aanzien van mestraffinatie gelden dezelfde principes (praktische en economische haalbaarheid onderzoeken).

14. Opwekking elektrische energie
Decentrale opwekking van elektrische energie zal een steeds grotere rol gaan spelen, zie ook scenario’s Trendbureau Overijssel.
Onderzoek de meest optimale vorm van decentrale opwekking van elektrische energie voor een klein dorp, met een landschappelijk karakter.

15. Grijswater buffersysteem
Veel van ons “dure” drinkwater wordt nu gebruikt om te wassen, toilet te spoelen enz. Daarnaast is er steeds meer natuurlijk wateroverlast en droogte te verwachten waar opvangbekkens een oplossing kunnen bieden.
Onderzoek de mogelijkheden om één of meerdere hemelwater-opvangbekkens te combineren met een grijswatersysteem.

16. Hybride landbouwwerktuigen
Een groot deel van de bedrijvigheid in en om Hoonhorst is agrarisch gericht. De komende jaren zal het gebruik van brandstoffen voor landbouwwerktuigen veranderen naar biobrandstoffen en elektra.
Onderzoek de mogelijkheden en praktische & economische haalbaarheid om landbouwvoertuigen als “hybride” werktuigen in te richten. Dit eventueel in combinatie met het raffineren van mest, waarbij methaan gewonnen kan worden die weer als brandstof kan worden ingezet voor de voertuigen. Zie ook project nummer 13.

17. Reductie en hergebruik afvalstroom
De afvalproblematiek zal de komende jaren meer aandacht krijgen. Reductie en hergebruik van afval lijken voor de hand te liggen en vragen om een goede scheiding van dit afval en om een gedragsverandering.
In plaats van afval halen wordt afval gebracht naar een centraal punt in of net buiten het dorp. Hier kan de brenger het afval sorteren en dumpen in verschillende containers. Dit wordt ook wel het Franse model genoemd. Opdracht: onderzoek de voor- en nadelen van dit model en hoe kan een win-win worden gerealiseerd. Kijk hierbij ook naar de vraag hoe de ingewonnen biomassa (GFT-afval en houtsnippers) kan worden “teruggegeven” aan de dorpsgemeenschap.